داربست مدولار یکی از نوآوری‌های مهم در صنعت ساخت‌وساز بوده که به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، در میان پیمانکاران و مهندسان ساختمان از محبوبیت بالایی برخوردار است. در واقع این نوع داربست با طراحی خاص و قابل تنظیم، قابلیت استفاده سریع و آسان در پروژه‌های مختلف را دارد. همچنین از قابلیتی همچون استفاده در انواع سازه‌ها از جمله تیرها، سقف‌های دال بتنی و پل‌ها برخوردار است. همین ویژگی‌ها باعث شده امروزه انواع مختلفی از این سیستم نوین ساختمان‌سازی تولید شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در این مقاله به بررسی انواع مختلف داربستهای مدولار و مزایای آنها خواهیم پرداخت و اطلاعاتی جامع درباره کاربردهای این سیستم در صنعت ساخت‌وساز بیان خواهیم کرد. قالب بتن
داربست مدولار چیست؟
داربستهای مدولار نوعی سیستم ساختمان‌سازی پیش‌ساخته هستند که از اجزای جداگانه تشکیل شده و هندسه‌ای از قبل مشخص شده دارند. این داربست‌ها که از متریال چوب یا فلز ساخته می‌شوند، با نام‌های دیگری همچون امگا و اسکافلد شناخته شده و معمولاً برای دسترسی به ارتفاع و بخش‌های بالای ساختمان‌ها به کار می‌روند. به همین دلیل وجود آنها از ضروریات فرآیند ساختمان‌سازی به شمار می‌رود.
از طرفی این نوع داربست‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در زمان استفاده از آنها دیگر نیازی به داربستهای سنتی برای کفراژ نخواهد بود. علاوه بر آن اجزای این سیستم مانند لوله‌ها و اقلام باربر با توجه به ساختاری که دارند، به آسانی و با سرعت بالا به یکدیگر متصل می‌شوند. همچنین سبک اتصال آنها به هم، منجر به تقویت قطعات به هم وصل شده و ایجاد استحکام بسیار بالا در داربستهای مدولار می‌گردد.
تمام این ویژگی‌ها باعث شده که این نوع داربست‌ها به راحتی مونتاژ شوند و برای استفاده در هر نوع سازه‌ای مناسب باشند. لازم به ذکر است که داربست مدولار در ابعاد و اندازه‌های متفاوتی تولید می‌شود و ضمن استحکام مناسب از ایمنی بالایی نیز برخوردار است. از این‌رو به عنوان یک راهکار مؤثر و ایمن در صنعت ساخت‌وساز، به تسریع فرآیندهای ساختمانی و افزایش ایمنی در محل کار کمک می‌کند. جک سقفی
انواع داربست مدولار
داربستهای مدولار نقش بسیار مهمی در تسهیل دسترسی به قسمت‌های مختلف ساختمان‌ها دارند. به طورمثال می‌توان از این سیستم‌ها در بخش‌های دسترسی‌ناپذیر یا در پروژه‌هایی با سقف بلند و وزن بالا، استفاده کرد. به همین دلیل تاکنون انواع مختلفی از این سیستم با ویژگی‌های خاص خود طراحی گردیده‌اند که به عنوان ابزاری ضروری در فرآیند ساخت‌وساز، باعث بالا رفتن کارایی و ایمنی پروژه‌ها شده‌اند. در ادامه به معرفی انواع این سیستم‌ها خواهیم پرداخت تا بتوانید به کمک اطلاعاتی که در اختیارتان قرار می‌دهیم برای اجرای پروژه‌های خود سیستمی مناسب را با شناخت کافی نسبت به مشخصات هر یک در نظر بگیرید.
داربست مثلثی مدولار
اسکافلد مثلثی که به نام داربست امگا نیز شناخته می‌شود، یکی از انواع داربستهای مدولار است که به دلیل طراحی و ساختار خاص خود، در صنعت ساخت‌وساز کاربرد گسترده‌ای دارد. در اصل این نوع داربست از فریم‌های مثلثی شکل شکل گرفته که به شیوه نر و ماده به یکدیگر وصل می‌گردند. از طرفی به دلیل سبک طراحی و کارایی بالا بیشتر در کفراژبندی دال، تیرها و پل‌های بتنی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
علاوه بر آن فرم‌های داربست مثلثی دارای عرض استاندارد ۱۲۰ سانتیمتر بوده و در سه تیپ مختلف با ارتفاع‌های ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ سانتیمتر تولید می‌شوند. این تنوع در اندازه و قابلیت اجرای داربست برای هر ارتفاعی، امکان استفاده از آن را در پروژه‌های مختلف را فراهم آورده است. همچنین، داربستهای مثلثی می‌توانند با مقاطع افقی مثلثی یا مربعی اجرا شوند که این امر موجب افزایش انعطاف‌پذیری طراحی و استفاده از آنها می‌شود. از دیگر مشخصات داربست مدولار مثلثی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مونتاژ و دمونتاژ سریع
- قابلیت باربری بالا
- نصب و اجرا بدون نیاز به آچار
- عدم نیاز به نیروی کار ماهر برای اجرا
- قابلیت نصب و اجرا در هر ارتفاعی
داربست چکشی مدولار
این نوع داربستهای مدولار از پایه‌های قائم و مهارهای افقی تشکیل شده‌اند و امکان تنظیم و تطبیق با نیازهای پروژه‌های مختلف را دارند. در واقع پایه‌های قائم داربستهای مدولار چکشی در طول‌های مختلفی از جمله ۱، ۱.۵، ۲، ۲.۵ و ۳ متر تولید می‌شوند که انعطاف‌پذیری بالای پروژه را به همراه دارند. از طرفی در این داربست‌ها استفاده از سر جک‌های قابل رگلاژ در قسمت بالایی و پایه جک‌های قابل رگلاژ در قسمت پایینی، ارتفاع و اختلاف تراز مورد نیاز را برای کار با دستگاه فراهم آورده است
لازم به ذکر است که در این داربست‌ها، اتصال مهارهای افقی به پایه‌های داربست به راحتی و با استفاده از ضربه چکش انجام می‌شود. همین ویژگی سرعت نصب و جمع‌آوری داربست را افزایش می‌دهد. همچنین امکان اتصال پایه‌های داربست به یکدیگر با استفاده از مغزی و پین، ایمنی و ثبات این نوع سازه‌ها را در اجرای پروژه‌های مختلف به همراه دارد. البته داربستهای مدولار چکشی دارای مزایای متعددی زیر نیز هستند که آنها را به گزینه‌ای مناسب برای پروژه‌های مختلف تبدیل می‌کند:
- سهولت در حمل‌ونقل
- سبک بودن قطعات و سهولت در باز و بسته‌کردن
- باربری بالا در کفراژ دال بتنی
- کاربردهای متنوع مانند استفاده در تاسیسات پالایشگاه یا داربست‌بندی ساختمان
- قابل توسعه در ارتفاع بدون نیاز به مهاربندی یا قابل توسعه در پلان
- قابل استفاده در کفراژبندی سقف‌های غیر هم سطح
داربست چکشی ستاره‌ای مدولار
این نوع داربستهای چکشی که به نام داربست مدولار ستاره‌ای شناخته می‌شوند، از ترکیب پایه‌های عمودی و مهارهای افقی در سایزهای مختلف تشکیل شده‌اند. در واقع این نوع داربست‌ها به دلیل طراحی خاص و قابلیت‌های متنوع خود، در پروژه‌های ساختمانی و عمرانی بسیاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لازم است بدانید که پایه‌های عمودی داربست چکشی در طول‌های مختلف ۳، ۲.۵، ۱.۵ و ۱ متر تولید می‌شوند و وجود پیچ‌های تنظیم در قسمت بالایی و پایه‌های قابل رگلاژ در قسمت پایینی، منجر به تنظیم ارتفاع‌های مختلف توسط این داربست‌ها می‌شود. از طرفی نصب مهارهای افقی بر روی پایه‌ها ی این نوع داربست‌ها به سادگی و با ضربه چکش انجام می‌شود و اتصال پایه‌ها به یکدیگر با استفاده از مغزی و پین صورت می‌گیرد. قالب فلزی بتن
مزایای دیگر استفاده از این نوع داربستهای مدولار عبارتند از:
- قابلیت استفاده در کفراژ بندی سقف‌های قوسی و غیرهمسطح
- سهولت در جابه‌جایی و انتقال
- عدم نیاز به نیروی کار ماهر برای مونتاژ قطعات
- قابل استفاده در نمای ساختمان‌ها و تأسیسات پالایشگاهی
- قابل توسعه در ارتفاع زیاد بدون محدودیت
- سرعت و سهولت فرآیند نصب و جمع‌آوری داربست چکشی
- توان باربری بالا در کفراژ بندی دال‌های بتنی
لازم به ذکر است که داربست چکشی ستاره‌ای تفاوت‌هایی با داربستهای چکشی کاسه‌ای است. به طور مثال سرعت مونتاژ در این داربست‌ها نسبت بسیار بالاتر است، اما از نظر تعادل مانند داربست مثلثی نیست. این امر باعث شده که از نظر ایمنی و کاربری، با وجود ساختار مشابه، کاربرد کمتری داشته باشد.
داربست کاپلاک یا کاسه‌ای مدولار
این نوع داربست هم از ترکیب پایه‌های قائم و مهارهای افقی تشکیل شده است. اما طول پایه‌های آن برابر با ۳ ، ۲/۴ ، ۱/۸ ، ۱/۲ ، ۰/۶ متر خواهد بود. البته این پایه‌ها نیز با استفاده از سرجک‌های قابل رگلاژ در قسمت بالایی داربست مدولار و پایه جک‌های قابل رگلاژ در قسمت پایینی آن، امکان تنظیم ارتفاع و اختلاف تراز را دارند. علاوه برآن نصب مهارهای افقی بر روی پایه‌های این نوع داربست‌ها نیز به سادگی و تنها با ضربه چکش انجام می‌شود و نیازی به آچار برای نصب اتصالات ندارد. از طرفی اتصال پایه‌ها به یکدیگر در این داربست هم با استفاده از مغزی و پین صورت می‌گیرد. از دیگر مزایای داربست کاپلاک مدولار می‌توان به موارد زیراشاره کرد:
- سهولت و سرعت در باز و بسته شدن
- قابل توسعه در پلان و ارتفاع
- انعطاف‌پذیری بالا و قابل استفاده در نمای ساختمان‌ها یا تأسیسات پالایشگاهی
- عدم نیاز به کارگر ماهر برا مونتاژ قطعات
- سهولت در جابه‌جایی و انتقال به دلیل سبک بودن قطعات
- قابل استفاده در کفراژ بندی سقف‌های قوسی و غیرهمسطح
مزایای داربست مدولار نسبت به داربست های سنتی
داربستهای مدولار تفاوت‌های قابل توجهی با داربستهای سنتی دارند. به‌طور مثال داربستهای سنتی از لوله‌های درز جوش با قطر ۵ سانتیمتر و طول‌های متفاوت تشکیل شده‌اند. اما انواع مختلف داربستهای مدولار دارای اندازه‌های متفاوت بدون محدودیت ارتفاع هستند و به طور خاص برای افزایش ایمنی و کارایی بالا در پروژه‌های ساختمانی و غیره طراحی شده‌اند.
از طرفی یکی از معضلات اصلی داربستهای سنتی، عدم وجود سکوی کار مناسب بود. در واقع کارگران برای ایستادن بر روی این داربست‌ها مجبور به استفاده از تخته‌های چوبی هستند که بر روی میله‌ها قرار می‌گیرند. این روش نه تنها خطرات بسیاری را به همراه دارد، بلکه باعث کاهش کارایی و سرعت کار نیز می‌شود. در مقابل، داربستهای مدولار با طراحی مناسب خود، سکوی کار امن و مستحکمی دارند که به کارگران این امکان را می‌دهد تا بدون نگرانی از سقوط، به راحتی و با اطمینان بالایی به کار خود بپردازند.
علاوه برآن ساز و کار داربست مدولار به گونه‌ای است که نیازهای واقعی کارگران را در نظر می‌گیرد و دارای مزایای فراوانی برای افزایش سرعت کار است. از جمله این مزایای می‌توان به سبک بودن، حمل و نقل آسان، و نصب سریع اشاره کرد. همچنین، داربستهای مدولار به دلیل قابلیت تنظیم ارتفاع و تطابق با پروژه‌های مختلف، انعطاف‌پذیری بالایی نیز در حین اجرای کار دارند.
لازم به ذکر است که یکی از ویژگی‌های بارز داربستهای مدولار، ایمنی بالاتر آن نسبت به داربستهای قدیمی است. در حقیقت تأمین امنیت کارکنان در پروژه‌های ساختمانی، یکی از عوامل اصلی ترغیب به استفاده از این نوع داربست‌ها بوده و مزیت آنها نسبت به نمونه‌های قدیمی‌تر به شمار می‌رود.