قالب پلاستیکی بتن یکی از رایج‌ترین قالب‌های بتن‌ریزی است که آن را با نام قالب پلیمری نیز می‌شناسند. در قالب بندی پلاستیکی بتن، از پلیمرهای متنوعی استفاده می‌شود که متداول‌ترین آن‌ها پلیمر ABS است. معمولاً برای بالا بردن مقاومت قالب‌های پلاستیکی، پلیمر ABS را با پلیمر PVC ترکیب می‌کنند که این کار باعث می‌شود قالب بندی پلیمری در برابر ضربه و حرارت تا ۸۰ درجه، مقاوم شود.
همچنین خود پلیمر ABS دارای قابلیت شکل‌پذیری بالایی است که این قابلیت، امکان ساخت قالب‌های پلاستیکی در اشکال مختلف مستطیلی، دوار و … را فراهم می‌کند. به همین دلیل از این قالب‌ها، برای بتن‌ریزی سازه‌های بتنی دارای اشکال خاص نیز استفاده می‌شود. بیشترین متریال به کار رفته در قالب بندی پلاستیکی، فلز است اما از آنجایی که این قالب‌ها دارای روکش پلاستیکی هستند، آن‌ها را با نام قالب پلاستیکی در بازار می‌شناسند.
این قالب‌ها دارای اهرم یا دستگیره‌هایی هستند که با استفاده از آن‌ها قالب را در جای خود محکم می‌کنند. این دستگیره‌ها با استفاده از پلیمر متفاوتی با نام PA66 یا نایلون ساخته می‌شوند و برای بسته شدن، باید با چکش روی آن‌ها ضربه زد.
این موضوع موجب می‌شود که هنگام قالب بندی پلیمری بتن، سروصدای زیادی در کارگاه به گوش برسد. این اهرم‌ها تحمل نیروی کششی تا ۲ تن را به قالب‌های پلاستیکی اضافه می‌کنند.
با انواع قالب بندی پلاستیکی بتن آشنا شوید
مقاومت در برابر حرارت، فرسودگی و ضربه، باعث شده تا از قالب بندی پلاستیکی برای قالب بندی دیوار، ستون و سقف بتنی استفاده شود. در ادامه، در مورد انواع قالب بندی پلاستیکی بتن می‌خوانید:
۱. قالب بندی پلاستیکی دیوار بتنی
برای قالب بندی پلاستیکی دیوار، معمولاً از قالب‌های پلاستیکی مستطیلی استفاده می‌شود که با قرار دادن ۳ پانل پلاستیکی روی یکدیگر، می‌توان به ارتفاع ۳.۶ متر رسید. برای اتصال قالب‌ها به یکدیگر و قالب‌های روبرویی، از مهره خروسکی و بولت استاندارد با قطر ۱۵ تا ۱۷ میلی‌متر استفاده می‌شود که از این بولت‌ها علاوه بر قالب بندی پلیمری، در قالب بندی فلزی بتن نیز استفاده می‌شود. قالب‌های پلاستیکی را می‌توانید هم به‌صورت عمودی و هم افقی به یکدیگر متصل کنید.
بتن‌ریزی کنج دیوار، یکی از چالشی‌ترین مراحل بتن‌ریزی است که می‌توان آن را با استفاده از قالب پلاستیکی مخصوص کنج خارجی و کنج داخلی استفاده کرد و در کنار آن‌ها پنل‌های کوچک را به کار گرفت تا قالب بندی پلاستیکی با دقت بالا انجام شود و ابعاد دیوار حاصل مطابق نقشه باشد.
۲. قالب بندی پلاستیکی ستون بتنی
محدودیت ابعادی قالب پلاستیکی باعث می‌شود که برای قالب بندی پلیمری ستون بتنی چندان مناسب نباشد. برای بالا بردن سرعت بتن‌ریزی ستون‌ها، می‌توان قالب بندی آن‌ها را با قالب بندی پلاستیکی دیوار و سقف به‌صورت یکپارچه اجرا کرد که در صورت مدور بودن ستون‌ها، باید از قالب پلاستیکی مدور استفاده کرد و امکان قالب بندی یکپارچه ستون با دیوار از بین می‌رود. همچنین برای انجام این کار، باید عرض ستون‌ها حداقل یک متر (معادل عرض قالب پلاستیکی) باشد.
۳. قالب بندی پلاستیکی سقف بتنی
قالب بندی پلاستیکی سقف بتنی، جایگزین مناسبی برای قالب‌های پلی استایرن است. همچنین استفاده از این قالب‌ها منجر به کاهش وزن مرده سقف بتنی می‌شود و از این نظر، نسبت به قالب‌های سقف وافل برتری دارند. پرکاربردترین نوع قالب پلاستیکی سقف، قالب مدولار نام دارد.
قالب‌های پلاستیکی بتن‌ریزی چند نوع هستند؟
قالب‌های مخصوص قالب بندی پلیمری از نظر ماده سازنده و شکل نیز دسته‌بندی می‌شوند. قالب‌های پلاستیکی موسوم به مدولار لبه ۵، معمولاً دارای ارتفاع ۱ متر و عرض ۱۵ تا ۵۰ سانتی‌متری هستند و بین ۱.۸ تا ۵.۲ کیلوگرم وزن دارند. قالب‌های پلیمری ABS و پروپیلن در ابعاد بزرگ‌تر (تا ارتفاع ۷۵ و عرض ۱۲۰ سانتی‌متر) و وزن بیشتر (تا ۱۱ کیلوگرم) تولید می‌شوند.
همچنین قالب‌های پلاستیکی از نظر ضخامت لبه نیز به دو نوع لبه ۵ سانت و ۸ سانت تقسیم می‌شوند.
مزایای قالب بندی پلاستیکی یا پلیمری چیست؟
جدای از مزایایی مثل مقاومت در برابر گرما، سرما و ضربه که در بالا به آن‌ها اشاره شد، قالب بندی پلاستیکی مزایای زیر را نیز دارد:
- امکان استفاده تا بیش از ۵۰ بار
- امکان بتن‌ریزی در هوای بسیار گرم یا سرد
- قیمت مناسب در مقایسه با قالب بندی فلزی
- عدم نیاز به روغن‌کاری به دلیل نچسبیدن قالب‌ها به بتن
- وزن سبک و سرعت بالای قالب بندی
- صاف درآوردن سطح بتن
- قابلیت ادغام با قالب‌های فلزی مدولار
معایب قالب بندی پلاستیکی یا پلیمری چیست؟
در کنار مزایای متعدد، قالب بندی پلیمری معایب خود را نیز دارد که باید پیش از انتخاب این روش، آن‌ها را نیز در نظر بگیرید:
- مقاومت پایین در مقایسه با قالب بندی فلزی و عدم تناسب برای بتن‌ریزی با فشار بالا
- دوام کمتر قالب‌های پلاستیکی نسبت به قالب‌های فلزی