جک و قالب فلزی چیست؟
جک یا همان جک سقفی، یک نگهدارنده موقت است که در زمان ساختن سقف و سفت شدن بتن، استفاده می‌شود. از جک برای ثابت نگه‌داشتن و تحمل وزن بار بر روی سقف استفاده می‌شود. زیرا در هنگام ساختن سقف، نیاز به یک نگهدارنده موقت است تا از فروریختن سقف جلوگیری شود. از جمله سقف‌هایی که از جک سقفی استفاده می‌شود می‌توان به تیرچه بلوک، وافل و یونولیتی اشاره کرد. جک از چهار بخش نری، مادگی، کفی و رزوه جک تشکیل شده است.
- نری جک (قسمت بالای جک)
نری جک از لوله ۵، لوله داربستی، با ضخامت ۲ یا ۲.۵ سانتی‌متری ساخته می‌شود که روی آن پانچ‌هایی در فاصله ۱۰ الی ۱۲ سانتی‌متری از هم وجود دارد. به وسیله این سوراخ، ارتفاع جک سقفی تنظیم می‌شود. بخش نری جک داخل مادگی می‌رود.
- مادگی جک (قسمت پایینی جک)
مادگی جک یک لوله به قطر ۶ سانتی‌متر با ضخامت ۲ یا ۲.۵ میلی‌متر است که بخش نری جک در داخل آن قرار می‌گیرد. روزه جک را به بخش مادگی جوش می‌دهند تا به کمک آن بتوان ارتفاع جک را تنظیم کرد.
- روزه جک
روزه جک، مهم‌ترین و حساس‌ترین بخش جک سقفی است. این موضوع به این دلیل است که اگر روزه از کیفیت مطلوبی برخوردار نباشد، در اثر فشارهایی که به این قسمت وارد می‌شود، روزه رد می‌کند و خسارت‌های بسیاری به سازه وارد می‌کند. روزه جک با طول ۱۷ و ۲۰ سانتی‌متر با گام‌های ۶ ،۸ و ۹ تولید می‌شوند.
- کفی جک
کفی جک از ورق آهنی در ابعاد ۱۱ در ۱۱ سانتی‌متر و ضخامت ۵ میلی‌متر تولید می‌شود. کفی جک در پایینی‌ترین قسمت و برای فرو رفتن جک در زمین است. کفی‌ها در دو طرح مربعی و دایره‌ای که معمولا دارای سوراخ در وسط هستند تولید می‌شوند.
- قالب فلزی
این قالب، از جنس ورقه‌های فولادی است که برای ساختن بتن مسلح در ساختمان‌ها و پل‌ها استفاده می‌شود. قالب فلزی از نظر ساختار به دو دسته قالب‌های مدولار و قالب خاص تقسیم می‌شوند.
- قالب مدولار: قالب فلزی مدولار در ستون ها، سقف، تیر‌های بتنی، فونداسیون و دیوارهای برشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- قالب خاص: در سازها و ساختمان‌هایی که نمی‌توان از از قالب مدولار استفاده کرد، از قالب خاص استفاده می‌کنند. اما قالب خاص نسبت به قالب مدولار قیمت بیشتری دارد.
انواع جک و قالب فلزی
جک به سه نوع جک سقفی سبک، نیمه سنگین و سنگین تقسیم می‌شود.
- جک سقفی سبک
جک سقفی سبک، دارای لوله‌ای با ضخامت حدودا ۲ میلی‌متر در قسمت بالایی و پایینی است. از جک سبک در ساختمان‌های معمولی که ارتفاع کم دارند و سقف سبک است، استفاده می‌شود. مقاومت این نوع جک‌ها نسبت به جک‌های سنگین کمتر است.
- جک سقفی نیمه سنگین
جک سقفی نیمه سنگین، از ترکیب لوله سبک و سنگین تشکیل شده است. به صورتی‌که در قسمت پایین جک، لوله ۲ میلی‌متری (لوله سبک) و در قسمت بالایی، لوله ۵/۲ میلی‌متری (لوله سنگین) وجود دارد. جک‌های نیمه سنگین مقرون به صرفه هستند. زیرا مقاومتی بیشتر از جک‌های سبک و قیمتی کمتر از جک‌های سنگین دارند.
- جک سقفی سنگین
جک سقفی سنگین، از لوله‌هایی با ضخامت ۳/۲، ۵/۲ و ۳ میلی‌متر در قسمت بالایی و پایینی تشکیل شده است که معمولا این نوع جک‌ها با ضخامت ۵/۲ میلی‌متر متداول‌تر است. زیرا جک با این ضخامت از دو مدل دیگر مقاومت و طول عمر بیشتری دارند و می‌توانند فشار بار بیشتری را تحمل کنند. از جک سقفی سنگین برای اجرای سقف سنگین استفاده می‌شود.
- قالب فلزی لبه ۵ لبه خم
تفاوت عمده قالب لبه جوشی و خم در یکپارچه بودن ورق‌هاست. در قالب لبه خم، ورق ۳ میلی‌متر و به صورت یکپارچه است که لبه‌های آن با کمک دستگاه برک خم می‌شود. درحالی‌که در قالب جوشی، لبه را به صورت جدا به بدنه اصلی قالب جوش می‌دهند.
مزیت لبه خم نسبت به جوش، طول عمر بیشتر، عدم کنده شدن جوش‌ها وزن کمتر به خاطر استفاده از ورق ۳ میلی‌متری در لبه‌ها است. اما این نوع قالب‌ها معایبی نیز دارند. از جمله این معایب می‌توان به وجود درز بتن به خاطر لبه گرد در هنگام خم کاری اشاره کرد که در قالب‌های جوشی وجود ندارد. به همین دلیل، در پروژه‌های صنعتی و بزرگ از این قالب‌ها معمولا استفاده نمی‌شود و فقط در ساختمان‌های مسکونی و کوچک کاربرد دارند.
- قالب فلزی لبه ۶ جوشی
قالب فلزی لبه ۶ جوشی، پایداری و استقامت بیشتری نسبت به قالب‌های لبه ۵ خم دارند. به همین دلیل از این نوع قالب در سازه‌های سنگین و صنعتی مانند سد‌‌ها و پل‌ها بسیار استفاده می‌شود. اما عیبی که قالب‌های چوشی نسبت به قالب خم دارند، قیمت بیشتر و حمل و نقل سخت آن به خاطر وزن زیاد است.
مزایا و معایب جک
جک‌ها نیز مانند سایر مصالح ساختمانی معایب و مزایای مخصوص خود را دارند. در این بخش برخی از این مزایا و معایب را باهم بررسی می‌کنیم.
مزایا:
- مقرون به صرفه
- انعطاف‌پذیری زیاد
- حمل و نقل آسان
- نصب سریع و آسان
معایب:
- ایمنی پایین
- توانایی تحمل فشار بار کم
- عدم امکان استفاده در ارتفاعات زیاد
قیمت جک و قالب فلزی
قیمت جک و قالب فلزی با کیفیت، به قیمت و کیفیت مواد اولیه آن وابسته است. از آنجایی که جک و قالب فلزی از ورق‌های فولادی ساخته شده است، اگر آن‌ها از ورق‌های فولادی شرکت مبارکه اصفهان باشند به طبع قیمت آن‌ها نیز بیشتر است. زیرا ورق‌های تولید شده در فولاد مبارکه در همه نقاط ضخامت یکسانی دارند ولی ورق فولاد غرب به خاطر اسیدشوری نوسان ضخامت دارد. همچنین فرایند تولید جک و قالب فلزی نیز تاثیر بسزایی در قیمت تمام شده محصول دارد. مثلا یک قالب فلزی با کیفیت باید سطح صاف بدون موج و پانچ و جوشکاری استاندارد داشته باشد.
جمع بندی
همانطور که مطالعه کردید، جک و قالب فلزی تنوع زیادی دارد و هرکدام کاربرد خاص خود و قیمت متفاوتی دارند. لازم است جک و قالب فلزی از کیفیت بالایی برخوردار باشد زیرا در کیفیت فرایند ساخت سازه تاثیر زیادی دارد.اگر برای خرید جک و قالب فلزی نیاز به راهنمایی و مشورت دارید، کافیست با کارشناسان واحد فروش ما تماس حاصل کنید.